Altana i wiata śmietnikowa – przepisy i praktyka: co warto wiedzieć?

Zastanawiasz się nad postawieniem altany lub wiaty śmietnikowej? Nie wiesz, jakie są przepisy i nie masz pojęcia, czy wiata wymaga zgłoszenia? Jak się okazuje, budowa wiaty śmietnikowej od strony prawnej nie jest wcale dużym problemem. Warto jednak wiedzieć, co to jest wiata według prawa budowlanego, a także jakie są zasady lokowania tego rodzaju obiektów na posesji lub na osiedlu.

Wiaty i altany śmietnikowe – co mówią przepisy prawa?

Altana lub wiata śmietnikowa to doskonałe rozwiązania zarówno jeśli chodzi o domy jednorodzinne, jak i tereny osiedlowe. Odgrodzona i zadaszona osłona na śmietnik ma wiele zalet. Nie są to tylko względy estetyczne, ale i kwestie czysto praktyczne.

Przed podjęciem decyzji o budowie altany lub montażu gotowej wiaty śmietnikowej, dobrze jednak wiedzieć, jakie warunki taki obiekt powinien spełniać, by był postawiony zgodnie z przepisami. To pozwoli uniknąć rozbiórki w wyniku decyzji inspektora nadzoru budowlanego. Zagwarantuje również to, że wiata lub altana śmietnikowa optymalnie spełni swoją rolę i będzie funkcjonalna.

Czym jest altana i wiata śmietnikowa?

Wiaty i altany śmietnikowe to proste obiekty budowlane, których przeznaczeniem jest przede wszystkim:

• zabezpieczenie pojemników na odpady przed wpływem warunków atmosferycznych,
• zabezpieczenie śmietnika przed dostępem osób postronnych,
• zabezpieczenie śmietnika przed zwierzętami,
• poprawa warunków higienicznych użytkowania śmietnika,
• poprawa organizacji przestrzennej śmietnika i jego uporządkowania,
• podniesienie estetyki śmietnika i jego otoczenia.

Obiekty te są zadaszone. To zaś chroni pojemniki i kontenery na śmieci przed zalaniem przez deszcz lub zasypaniem przez śnieg. Chroni je również przed słońcem, spowalniając rozkład, co przekłada się na bardziej higieniczne użytkownie śmietnika. Bardzo często struktury tego rodzaju są ogrodzone i zamykane na klucz. Dzięki temu śmietnik jest zabezpieczony przed dostępem osób postronnych, dzikich zwierząt, a także przed wzrokiem mieszkańców. Obiekty te powstają z różnych materiałów i mają różne wymiary. Najważniejsze jest jednak to, czym jest altana lub wiata według prawa budowlanego.

Altany, wiaty i śmietniki osiedlowe – przepisyo tego rodzaju obiektach

Z punktu widzenia prawa altana lub wiata śmietnikowa to po prostu obiekt budowlany, czasem traktowany jako mała architektura miejska. Obiekty te mogą mieć bardzo różny charakter. Nie ma jednej, ścisłej definicji tego, czym jest altana lub wiata śmietnikowa. Mimo to prawo wspomina o tego rodzaju konstrukcjach, przyjmując potoczne ich znaczenie jako obowiązujące.

W tym ujęciu wiata jest lekkim obiektem, z dachem wspartym na słupach, który z większości stron nie jest obudowany ścianami. Wiata może, ale nie musi być wolnostojąca. Powierzchnię wiaty liczy się po zewnętrznym obrysie słupów. Z kolei altany śmietnikowe pod wieloma względami przypominają typowe altany ogrodowe. Od wiat odróżnia je nieco inna konstrukcja i obudowanie ścianami. Osiedlowym śmietnikom często jest bliżej do altan niż do wiat śmietnikowych.

Czy budowę wiaty trzeba zgłaszać?

Do roku 2017 obowiązywały inne przepisy, jeśli chodzi o prawo budowlane. Pozwolenie na budowę wiaty śmietnikowej było wówczas niezbędne. W aktualnie obowiązujących regulacjach tego wymogu już nie ma. Wystarczy zgłoszenie chęci budowy w odpowiednim urzędzie, choć trzeba spełnić przy tym pewne warunki.

Przydomowa wiata śmietnikowa musi być zgłoszona, gdy zajmuje powierzchnię mniejszą niż 50 m², a altana gdy nie przekracza 35 m². Co ważne, liczba wiat nie może przekraczać dwóch obiektów na każde 1000 m² lub 500 m² (dla działki z zabudową mieszkalną) w przypadku altan. Jeśli wartości te zostały przekroczone, altana lub wiata wg prawa budowlanego wymaga pozwolenia na budowę.

Gdzie ulokować wiatę śmietnikową?

O ile definicja altany lub wiaty nie jest ściśle określona przez przepisy, to już kwestia sposobu usytuowania śmietnika została przynajmniej częściowo uregulowana. Prawo zaleca, by miejsce na gromadzenie odpadów było na działce wyraźnie wydzielone. Przede wszystkim jednak miejsce na altanę na śmieci (w przypadku domów wielorodzinnych) lub na śmietnik osiedlowy powinno znajdować się w odległości co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków mieszkalnych. Zarazem należy je ulokować minimum 3 m od granicy z działką sąsiada (chyba że styka się ona z podobnym obiektem), a także w odległości 10 m od miejsc rekreacyjnych, placów zabaw dla dzieci oraz boisk dla dzieci i młodzieży.

Restrykcje te nie dotyczą jednak zabudowy jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej. W takich przypadkach to właściciel decyduje, jaka będzie dla niego najlepsza odległość śmietnika od budynku i jego usytuowanie. Wiata śmietnikowa w ogrodzeniu to jedno z najbardziej wygodnych rozwiązań. Dzięki temu kontenery lub pojemniki zostają ukryte przed wzrokiem, a jednocześnie znajdują się na tyle blisko drogi, że nie ma problemu z ich wystawianiem do odbioru. Sytuacja jest szczególnie komfortowa, gdy do wiaty można się dostać zarówno od strony posesji, jak i od strony ulicy. Z podobnych względów wiatę śmietnikową umieszcza się w pobliżu furtki lub w narożniku działki. Alternatywa to wiata śmietnikowa przy domu lub w głębi posesji. Wszystko zależy od warunków panujących na działce, a zwłaszcza jej kształtu, wielkości oraz rozmieszczenia budynków, furtek i bram.

Jak zaprojektować wiatę śmietnikową?

Warto mieć na uwadze, że do budowy altanki czy wiaty nie potrzeba projektu budowlanego (małym wyjątkiem może być wiata śmietnikowa murowana). To prosta konstrukcja, którą można przygotować samodzielnie. Zadanie to można też powierzyć firmie lub zdecydować się na zakup gotowej wiaty czy altany. Wiele zależy od tego, jaką obiekt ten ma zachowywać estetykę, jak duży ma być i jaki ma być jego charakter. Wiata śmietnikowa w granicy działki powinna zachować spójność wizualną z ogrodzeniem. Trzeba się zastanowić nad tym, czy potrzeba ją wyposażyć w oświetlenie, czy może się przydać kompostownik, jak wiele pojemników będzie potrzebnych i jakiej wielkości będą. Należy też odpowiednio przygotować podłoże pod wiatę lub altanę. Interesującym rozwiązaniem ze względów estetycznych może być ukrycie wiaty śmietnikowej za roślinnością. Projektując ten obiekt, dobrze jest zadbać o jego otoczenie.

Czy warto postawić altanę lub wiatę śmietnikową – wady i zalety

Jak w przypadku każdej konstrukcji, postawienie wiaty lub altany śmietnikowej ma swoje plusy i minusy. Budowa nowego lub montaż gotowego śmietnika to jednak więcej korzyści zarówno w przypadku kompleksu osiedlowego, jak i domu jednorodzinnego.

Najważniejsze jest to, że altana lub wiata śmietnikowa pozwala na uporządkowanie przestrzeni śmietnika. W wyznaczonym miejscu łatwiej o obsługę pojemników i segregację śmieci. Niebagatelne znaczenie ma ochrona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Wiata śmietnikowa to większy komfort i lepsze warunki higieniczne. Trzeba też dodać, że odgrodzenie śmietnika gwarantuje dostęp do tego miejsca tylko dla mieszkańców osiedla. Plusem jest również zamaskowanie śmietnika przed wzrokiem i poprawa estetyki otoczenia. Co istotne, montaż wiaty śmietnikowej nie jest skomplikowany, a formalności ograniczone są do minimum.

Zarazem należy się liczyć z dodatkowymi kosztami. Przy konstrukcjach o większej powierzchni, wydatek może być duży. Istotnym problemem jest również to, że wiata śmietnikowa zajmuje miejsce. Należy tę przestrzeń wygospodarować, a czasem może to być pewnym problemem. Dotyczy to w szczególności działek o mniejszym metrażu.

Wiaty i altany śmietnikowe – rodzaje, wymiary i koszty

Altany śmietnikowe i wiaty są obiektami dość jednorodnymi, jeśli chodzi o formę i przeznaczenie. Można wyróżnić jednak ich trzy główne rodzaje ze względu na materiał, z którego zostały wykonane. Z tego punktu widzenia mamy wiaty śmietnikowe drewniane, stalowe oraz murowane, gdzie każdy z tych materiałów stanowi podstawę całej konstrukcji.

Obiekty te można też odróżnić między sobą ze względu na charakter zabudowy i materiał użyty do jej wykonania. Niektóre wiaty i altany są tylko częściowo obudowane, inne w całości. Jako zabudowa może posłużyć siatka, metalowe pręty, deski lub drewno, a także metalowe panele. Co warto podkreślić, nowoczesne wiaty śmietnikowe z paneli stalowych są atrakcyjne wizualnie. Można je pomalować tak, by imitowały inne materiały, np. drewno. Zarazem solidnie zabezpieczają śmietnik przed niepowołanym dostępem. Duża wiata śmietnikowa panelowa z zamykaniem na klucz może być szczególnie dobrym rozwiązaniem na osiedlach.

Jeżeli chodzi o koszty, wszystko zależy od charakteru tego obiektu. Najprostsza przydomowa wiata śmietnikowa może oznaczać wydatek kilkuset złotych, zwłaszcza jeśli podłoże jest odpowiednio przygotowane. Więcej zapłacimy za wiaty śmietnikowe drewniane. Również gotowa wiata śmietnikowa stalowa to spory koszt, zwłaszcza gdy w grę wchodzą osiedlowe wiaty panelowe. W tym przypadku może to być kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych. Z największymi kosztami trzeba się liczyć, stawiając wiatę murowaną. Na cenę postawienia obiektu w dużej mierze wpływają wymiary wiaty śmietnikowej. W przypadku domów jednorodzinnych wiata lub altana śmietnikowa o powierzchni od 6 do 9 m² (czyli 2x3 m lub 3x3 m) powinna być wystarczająca. Wiele zależy od liczby kontenerów lub worków na śmieci, a więc i od lokalnych zasad segregacji śmieci.

Altana i wiata śmietnikowa – najważniejsze kwestie

1. Czym jest altana lub wiata śmietnikowa?

Altana lub wiata śmietnikowa to zadaszony budynek, który służy osłonięciu kontenerów przed czynnikami atmosferycznymi, organizacji miejsca składowania odpadków, a także poprawie estetyki posesji. Zgodnie z prawem budowlanym śmietniki uznawane są za obiekty małej architektury, o czym mówi Art. 3, Pkt. 4, podpunkt c ustawy Prawo budowlane.

2. Altana i wiata śmietnikowa przepisy 2021 – gdzie ich szukać?

W kontekście stawiania i użytkowania wiat oraz altan śmietnikowych duże znaczenie mają przepisy ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku (w szczególności Art. 3, pkt. 4 oraz Art. 29, pkt. 14 i 15), a także Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Rozdział 4 o miejscach gromadzenia odpadów stałych). Wszelkie wątpliwości odnośnie przepisów warto konsultować z prawnikiem oraz architektem.

• Prawo budowlane
• Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

3. Gdzie postawić wiatę? Co mówią przepisy?

W przypadku zabudowy jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej wiatę śmietnikową można postawić w dowolnym miejscu, choć najwygodniej jest to zrobić w obrębie ogrodzenia. W przypadku działek z domami wielorodzinnymi oraz osiedli, zgodnie z przepisami odległość śmietnika od budynku powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi budynków mieszkalnych, a także 3 m od granicy sąsiedniej działki (chyba że po drugiej stronie znajduje się podobny obiekt) lub 10 m od miejsc rekreacji, placów zabaw czy boisk. Zarazem śmietnik nie powinien znajdować się dalej niż 80 m od najdalszego wejścia do budynku.

4. Dlaczego warto budować wiaty śmietnikowe?

Montaż wiaty lub altany pozwala wydzielić przestrzeń śmietnika i lepiej ją zorganizować, a także zabezpieczyć to miejsce przed niepowołanym dostępem oraz wpływem warunków atmosferycznych. Dzięki temu śmietnik jest miejscem bardziej higienicznym i bardziej bezpiecznym. Warto to zrobić także ze względów estetycznych (ukrycie kontenerów przed widokiem).

5. Czy konieczne jest pozwolenie na budowę wiaty śmietnikowej?

Pozwolenie na budowę zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami nie jest konieczne do tego, aby postawić wiatę lub altanę śmietnikową, o ile nie przekracza się określonych wartości, jeśli chodzi o liczbę budynków na działce oraz ich powierzchni. Wiatę do 50 m² lub altanę do 35 m² należy jednak zgłosić.

6. Jak duży jest koszt budowy wiat śmietnikowych?

Koszty wiat śmietnikowych zależą przede wszystkim od wielkości konstrukcji, a także materiałów użytych do budowy. Najtańsza wiata śmietnikowa, postawiona we własnym zakresie, to wydatek kilkuset złotych, a koszty związane są przede wszystkim z zakupem materiałów. Gotowe wiaty śmietnikowe z montażem mogą kosztować kilka tysięcy złotych, a duże obiekty osiedlowe nawet kilkanaście tysięcy złotych. Z największymi kosztami należy się liczyć, gdy altana ma być murowana.